Sáng kiến tích hợp tính năng quản lý tài chính cá nhân trên các chương trình ứng dụng ngân hàng dành riêng cho thiết bị di động (Được Công nhận theo Quyết định số: 1715/QĐ-VCB-HĐSK VCB ngày 27/03/2024 về việc Quyết định Công nhận hiệu quả áp dụng, phạm vi ảnh hưởng và khả năng nhân rộng của sáng kiến).

1. Hiện trạng trước khi áp dụng giải pháp mới:

Hiện nay với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của khoa học-công nghệ trên thế giới và ở Việt Nam tại tất cả mọi lĩnh vực, ngành tài chính ngân hàng là một trong những ngành nghề đi đầu với xu hướng này, đặc biệt là liên quan đến ngân hàng số, với cương vị là Ngân hàng đứng đầu về ngân hàng số, Vietcombank luôn cố gắng phát triển hệ thống, đưa ra những giải pháp tối ưu, nâng cao sản phẩm dịch vụ để đưa Vietcombank dẫn đầu về chuyển đổi số, phát triển kênh số trong ngành ngân hàng.

Khi nhu cầu chi tiêu, thanh toán online của khách hàng cá nhân tăng cao thì nhu cầu quản lý chi tiêu cũng rất cần thiết để có thể cân bằng nguồn tài chính của bản thân trong thời điểm nền kinh tế hiện tại. Khi chưa có tính năng này, khách hàng phải tự xem sao kê và tổng hợp thủ công những chi tiêu phát sinh của bản thân cho từng mục đích thanh toán khác nhau, khó kiểm soát được những chi phí phát sinh và mất thời gian để tổng hợp riêng. Việc phân biệt các khoản chi tiêu trên kênh Digibank là biện pháp tốt để giúp khách hàng kiểm soát và tổng hợp chi tiết một cách thuận tiện nhất đặc biệt là đối với các khách hàng thuộc giới trẻ, việc quản lý chi tiêu thực sự là một việc khó khăn, việc chi tiêu quá tay khiến họ khó có các khoản tích lũy tương lai, khó nhận biết việc mình đã chi tiêu vào việc gì, gây ra những lo âu và khó khăn bởi vấn đề tài chính. Nếu quản lý tốt các chi tiêu thì việc hiện thực hóa những “ước mơ” mua nhà, mua xe hay đơn thuần một chuyến đi chơi, một quỹ từ thiện,… sẽ dễ dàng nắm bắt trong tương lai ngắn.

2. Nội dung giải pháp (mục đích của giải pháp):

Nội dung giải pháp phải chỉ ra tính mới, cách thức thực hiện, các bước thực hiện, điều kiện cần để áp dụng giải pháp;

Hiện tại, trên các ứng dụng ngân hàng dành riêng cho thiết bị di động của ngân hàng phục vụ cho khách hàng cá nhân, có thể thêm các chức năng như sau:

• Bước 1: Xây dựng chức năng cho phép người sử dụng có thể tạo lập các tài khoản phụ để theo dõi mục đích chi tiêu

Một số mục đích chi tiêu phổ biến là: mua sắm, ăn uống, giải trí, đi lại, sức khỏe, tiêu dùng hằng ngày, giáo dục, điện nước, thuê nhà trọ,…

Chính điều này giúp cá nhân hóa ứng dụng, người dùng chỉ khai báo những mục đích cần quản trị theo nhu cầu hiện hữu.

• Bước 2: Tại mỗi tài khoản phụ được tạo lập, cho phép người dùng thiết lập hạn mức chi tiêu của mỗi mục đích để từ đó làm cơ sở cho việc cảnh bảo nếu có chi tiêu vượt mức hoặc so sánh mức độ biến động so với thói quen chi tiêu để có thể điều chỉnh hành vi tiêu dùng kịp thời.

+ Từng mục đích chi tiêu sẽ cài đặt được số tiền mà cá nhân sẽ dự định chi trả cho các khoản cần thiết trong một tháng/quý/năm và được phép điều chỉnh cho phù hợp với tính toán bất kỳ lúc nào.

+ Bất kỳ khi nào người dùng cũng có thể kiểm tra tình hình thực hiện kế hoach thông qua hệ thống tự tính toán các biến động.Một số biến động thường là: tăng/giảm so với cùng kỳ năm trước hay tăng/giảm so với bình quân chi tiêu hay là đã đã vượt ngân sách bao nhiêu/ ngân sách còn lại bao nhiêu

Có thiết kế các màu sắc khác nhau để nhận biết mức độ vượt chi tiêu từ đó thiết lập một phương án chi tiêu phù hợp hơn.

+ Thêm chức năng cài đặt hạn mức chi tiêu cho gắn nhãn, từng nhãn chi tiêu sẽ cài đặt được số tiền mà cá nhân sẽ dự định chi trả cho các khoản cần thiết trong một tháng/quý/năm. Có thông tin nhập tổng thu nhập và các mục nhãn sẽ chiếm bao nhiêu phần trăm so với tổng thu nhập của mỗi cá nhân, các chi tiêu thường có thể chiếm 75% tổng thu nhập và 25% còn lại dành cho mục đích tiết kiệm. Khi khách hàng thanh toán bằng kênh Digibank và chọn gắn nhãn chi tiêu cho giao dịch, trường hợp tổng số tiền thanh toán cho mục chi tiêu đó đã vượt qua hạn mức phần trăm trên tổng thu nhập trước đó cá nhân đó đề ra, màn hình thanh toán sẽ hiện cảnh báo cho khách hàng. Khách hàng có thể kịp thời phát hiện chi tiêu đã vượt quá mục tiêu đề ra kịp thời.

• Bước 3: Tại mỗi lần thực hiện chi tiêu, hệ thống sẽ xử lý như sau:
  • Đối với các chi tiêu đã tự động xác định được mục đích chi tiêu (như chi tiêu thông qua các đơn vị chấp nhận thanh toán (máy pos) đã được cài chính xác loại hình kinh doanh của nơi cung cấp dịch vụ từ nguồn thẻ tín dụng) thì hệ thống ứng dụng tự động phân nhóm chi tiêu vào các mục tại bước 1.
    • Hiện nay các chi tiêu được ghi nhận này còn khá khiêm tốn do tâm lý ngại phát sinh thêm chi phí sử dụng dịch vụ thẻ.
    • Trong tương lai, khi các hình thức thanh toán như trên càng phổ biến thì việc xác định được mục đích chi tiêu càng rõ ràng. Thay vì chuyển tiền vào các tài khoản nhận tiền là cá nhân thì tăng dần vào các tài khoản công ty và tốt hơn nữa khi chính các tài khoản công ty đó được khai báo loại hình kinh doanh.
  • Đối với các chi tiêu không tự động xác định được mục đích chi tiêu (chiếm đa số trong điều kiện giao dịch hiện nay và thanh toán từ nguồn trích nợ tài khoản thanh toán).
    • Người dùng tự cập nhật thủ công các mục đích chi tiêu thông qua việc ứng dụng cho phép “gắn nhãn chi tiêu”. Từng loại hình chi tiêu, người dùng có nút chọn để phân loại vào các nhóm đúng theo đã kê khai ở bước 1.
    • Sau khi gắn các nhãn chi tiêu trên giao dịch khách hàng có thể tổng hợp chi tiêu của từng hạn mục, biểu đồ, bảng kê, báo cáo theo nhóm, thời gian báo cáo tùy thuộc vào từng yêu cầu.

Ngoài ra, hệ thống có thể tích hợp thêm các tính năng để kết hợp gợi ý chi tiêu hợp lý cho người sử dụng như:

• Theo dõi cấu trúc tài chính của khách hàng thông qua phân tách thành các dạng tài khoản: thu nhập , tiết kiệm, tiêu dùng, đầu tư để cân đối nguồn tài chính
• Có thiết kế chức năng “mục tiêu tiết kiệm”: để từ đó lên kế hoạch tài chính cho mục tiêu và hệ thống có các nhắc nhở nếu mình không đúng lộ trình/ cổ vũ khi đi nhanh hơn dự kiến.

Và trong một lúc, người dùng có nhiều mục tiêu để theo đuổi thì đây là công cụ quản lý rất tốt.

• Nếu liên kết tốt, có thể liên kết với các đơn vị khác, đưa thông tin hữu ích đến với khách hàng giúp khách hàng tiết giảm được chi phí trải nghiệm.

3. Khả năng áp dụng của giải pháp:

Đánh giá hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được khi áp dụng giải pháp:

Khi thực hiện tích hợp tính năng quản lý tài chính cá nhân trên các chương trình ứng dụng ngân hàng dành riêng cho thiết bị di động để quản lý chi tiêu và cài đặt hạn mức chi tiêu cho từng mục đích sẽ giúp khách hàng quản lý, theo dõi chi tiêu trên cùng một ứng dụng ngân hàng mà không cần phải liệt kê ghi nhận thủ công hoặc sử dụng một ứng dụng khác để thực hiện chức năng này.

Giúp khách hàng một phần gia tăng tiết kiệm hàng tháng, kiểm soát việc chi tiêu những mục đích không cần thiết, hướng tới các mục tiêu dài hạn trong tương lai, giảm tải các lo âu về vấn đề tài chính do chi tiêu không kiểm soát.

Nâng cao trải nghiệm của khách hàng đối với dịch vụ ngân hàng online để từ đó giúp nâng cao tỷ lệ chi tiêu không dùng tiền mặt, minh bạch hóa các giao dịch kinh doanh, hỗ trợ cho ngành thuế rất nhiều trong quản lý doanh thu thực.