CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN

Tên sáng kiến: Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng thụ hưởng, đúng mục đích sử dụng vốn, tránh lợi dụng và trục lợi lãi suất.

2. Nội dung sáng kiến

a) Thực trạng vấn đề khi chưa có sáng kiến.

Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) triển khai các chương trình tín dụng theo Nghị định số 28/2002/NĐ-CP và hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 36/2022/NĐ-CP. Các văn bản hướng dẫn thực hiện như 4912/HĐ-NHCS ngày 30/6/2022 nghiệp vụ cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề và phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị và hướng dẫn số 4279/HĐ-NHCS ngày 30/5/2022 thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại NHCSXH đã được ban hành.

Tuy nhiên, quá trình kiểm tra thực tế tại PGD NHCSXH huyện Thạch An cho thấy việc giám sát đối tượng thụ hưởng, mục đích sử dụng vốn, lãi suất vay… đôi khi chưa đảm bảo. Việc kiểm tra kết quả thực hiện nội dung này của Phòng giao dịch chủ yếu chỉ thông qua tổ chức Hội, Tổ TK&VV và các đợt kiểm tra của PGD theo kế hoạch năm. Do đó, việc chỉ đạo, giám sát chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao, có thể xảy ra tình trạng sai mục đích sử dụng vốn hoặc trục lợi chính sách.

b) Nội dung và quá trình triển khai của sáng kiến.

Trước thực trạng trên, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các khoản vay thuộc diện hỗ trợ lãi suất theo Nghị Định số 36/2022/NĐ-CP ngày 30/5/2022 của Chính Phủ lồng ghép vào các cuộc kiểm tra theo kế hoạch năm như Tự kiểm tra, thành lập Đoàn kiểm tra và Kiểm tra của cán bộ chuyên trách nhằm mục đích kiểm tra rà soát các món vay cho đúng mục đích sử dụng vốn, tránh lợi dụng, trục lợi lãi suất. Sau 9 tháng triển khai (tính đến ngày 30/9/2023), Phòng giao dịch huyện Thạch An đã kiểm tra 198 món vay hỗ trợ lãi suất, với tổng dư nợ 12.803 triệu đồng, phủ rộng toàn bộ 14/14 xã, thị trấn. Tất cả các khoản vay đều đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục đích sử dụng vốn, không có trường hợp trục lợi chính sách.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả, đơn vị đã ban hành Quyết định số 46/QĐ-NHCS ngày 16/3/2023 nhằm kiểm tra chuyên đề chương trình cho vay theo Nghị định số 28/2002/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính Phủ. Các món vay được kiểm tra đều đảm bảo đúng đối tượng thụ hưởng và mục đích sử dụng. Đến 30/9/2023, Phòng giao dịch ngân hàng chính sách xã hội huyện Thạch An đã thực hiện kiểm tra được 97 món với dư nợ 4.255 triệu đồng tại 14/14 xã.

Đặc biệt, tại xã Đức Thông – một địa bàn còn nhiều khó khăn, xã duy nhất của huyện còn 104 triệu đồng nợ quá hạn – PGD đã thành lập riêng một đoàn kiểm tra, làm việc trực tiếp với các tổ chức Hội, Tổ TK&VV và hộ vay. Kết quả đơn vị kiểm tra được 4 tổ chức hội, 2 tổ, 11 hộ với dư nợ 1.395 triệu đồng, 5 món vay trực tiếp với dư nợ 339 triệu đồng. Đơn vị đã tiếp xúc, vận động người thân gia đình hộ quá hạn trả nợ, giảm nợ quá hạn từ 104 triệu đồng xuống còn 95 triệu đồng. Đơn vị vẫn đang tiếp tục vận động, động viên hộ vay trả dần nợ quá hạn.

c) Hiệu quả của sáng kiến

Áp dụng sáng kiến về ‘Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng thụ hưởng, đúng mục đích sử dụng vốn, tránh lợi dụng, trục lợi lãi suất’ đã đem lại lợi ích, hiệu quả cao trong công việc, cụ thể:

• Nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát: Kiểm tra tập trung, có chọn lọc giúp tăng hiệu quả và độ chính xác trong giám sát.
• Đảm bảo công khai, minh bạch: Các khoản vay được kiểm soát chặt chẽ, đúng đối tượng, đúng mục đích.
• Ngăn chặn hành vi trục lợi chính sách: Không phát hiện trường hợp lợi dụng để hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất sai quy định.
• Giảm tỷ lệ nợ quá hạn: Giải pháp hỗ trợ tích cực cho công tác thu hồi nợ, nâng cao chất lượng tín dụng.
• Tăng cường vai trò chỉ đạo: Lãnh đạo PGD dễ dàng theo dõi, quản lý và điều hành công việc.
• Phát triển năng lực cán bộ: Cán bộ ngân hàng được nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng xử lý nợ và công tác kiểm tra.

– Chứng từ, hồ sơ được kiểm soát chặt chẽ, thường xuyên.

d) Khả năng nhân rộng.

Sáng kiến đã mang lại hiệu quả rõ rệt tại PGD NHCSXH huyện Thạch An, có tính khả thi cao và hoàn toàn có thể nhân rộng tại các phòng giao dịch khác trong toàn hệ thống NHCSXH.

Năm 2024, 2025 nhiều PGD tăng cường kiểm tra thực tế các món cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề và phát triền sản suất theo chuỗi giá trị theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ được giải ngân năm 2023, 2024.

Nhận thấy tính hiệu quả của sáng kiến, PGD NHCSXH huyện Hạ Lang đã áp dụng sáng kiến và đạt được kết quả: Năm 2024, PGD thực hiện kiểm tra thực tế 2.190 món vay, trong đó có 302 món vay theo Nghị định số 28/2002/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ được giải ngân năm 2022, 2023. Năm 2025, PGD đã và đang tiếp tục thực hiện kiểm tra các món vay theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ được giải ngân trong năm 2024.

Việc triển khai đồng bộ giải pháp này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn chính sách, đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục đích và ngăn ngừa rủi ro tín dụng.