TỰ SOI – TỰ SỬA – TỰ VƯƠN MÌNH

Cái tôi cần là một lý do để bắt đầu.

Hiện nay, chỉ tiêu kinh doanh ngày càng cao, áp lực công việc lớn — đây là thực tế chung, đồng thời cũng phản ánh xu thế tất yếu trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của Việt Nam và thế giới. Trước tình hình này, một vấn đề được đặt ra: Làm thế nào để hoàn thành nhiệm vụ được giao mà vẫn duy trì được sức khoẻ thể chất và tinh thần ổn định?

Từ góc nhìn cá nhân, chúng tôi cho rằng có thể tiếp cận vấn đề này theo hai nhóm giải pháp chính:

1. Cung cấp “công cụ”: ứng dụng, tài liệu, phương pháp làm việc, người hỗ trợ…đầy đủ và kịp thời.

2. Chuẩn bị tâm thế sẵn sàng, chủ động cầm “công cụ”: Khơi gợi tinh thần làm việc tích cực, thái độ chủ động học hỏi, cùng với tâm trạng lạc quan và cởi mở trong tiếp cận cái mới.

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin tập trung vào nhóm giải pháp thứ hai — tức là những yếu tố thuộc về cảm xúc và tinh thần. Bởi lẽ trên thực tế, các công cụ và tài liệu hỗ trợ hiện nay đã khá phong phú và đầy đủ nhưng việc khai thác và sử dụng chúng vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân đến từ việc người lao động chưa có đủ thời gian, năng lượng hoặc tinh thần, chưa thực sự sẵn sàng để chủ động tiếp cận, sáng tạo và cải tiến trong quá trình làm việc.

Để giải quyết vấn đề này, điều cần thiết hiện nay không phải là những “giải pháp” lớn lao mang tính vĩ mô, mà là những hướng tiếp cận nhỏ, đơn giản và khả thi, giúp mỗi người từng bước khơi lại động lực, tối ưu hóa thời gian và cảm thấy chủ động hơn trong công việc — chính từ đó, năng suất và chất lượng sẽ dần được cải thiện một cách tự nhiên, bền vững.

Điểm nổi bật của hướng tiếp cận này là tính khả thi cao: các phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, có thể áp dụng ngay lập tức mà không phụ thuộc vào đội nhóm hay nguồn lực lớn — mỗi cá nhân đều có thể chủ động bắt đầu từ chính mình.

Tôi là diễn viên chính, mỗi ngày đều đóng vai nhân viên xuất sắc nhất trong lĩnh vực của mình.

Một ý tưởng đơn giản nhưng hiệu quả là sử dụng video như một công cụ hỗ trợ tự đánh giá và phát triển kỹ năng làm việc. Thay vì chờ đánh giá từ cấp trên hay phản hồi từ khách hàng, chính bản thân chúng ta có thể tự ghi hình lại quá trình làm việc hàng ngày – như một cách “soi gương chuyên nghiệp”.

Và đây là gợi ý cho các hành động cụ thể:

1/ Phản chiếu thói quen làm việc: Ghi lại bản thân trong lúc làm việc thường ngày nhằm quan sát thói quen, thao tác và cách quản lý thời gian, không chỉ giúp nhìn nhận lại cách mình làm việc, mà còn là phương tiện để học hỏi và truyền cảm hứng cho chính mình, khi bản thân thấy mình ở vị trí trung tâm như một diễn viên chính và được ghi nhận – dù chỉ là trong một video tự quay thì tác động tâm lý vẫn rất đáng kể.

Nói một cách hình tượng, video chính là phiên bản mở rộng và sinh động hơn của chiếc gương. Bạn đã bao giờ thử đặt một chiếc gương nhỏ trên bàn làm việc chưa? Việc tự soi mình trong gương đôi khi không chỉ giúp điều chỉnh ngoại hình, mà còn tạo ra một sự “nhắc nhở nhẹ nhàng” về thái độ, phong thái làm việc chuyên nghiệp.

Hiện nay, việc sử dụng gương để hỗ trợ điều chỉnh trạng thái phục vụ khách hàng đã được triển khai tại nhiều điểm giao dịch trong toàn hệ thống VCB và mang lại những hiệu ứng tích cực. Tuy nhiên, ở các bộ phận không trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, phương pháp này chưa được áp dụng phổ biến, dù về bản chất, tất cả các vị trí công việc đều cần đến sự chuyên nghiệp trong hành vi, giao tiếp và tư duy phục vụ.

Quay video quá trình làm việc chính là một hình thức “soi gương” hiện đại hơn. Điểm khác biệt là “chiếc gương” này có thể lưu lại để xem lại nhiều lần, cho phép mỗi cá nhân quan sát chính mình trong hành động, tự nhận diện những điểm cần điều chỉnh — từ cách sắp xếp công việc, giọng nói, tác phong, cho đến biểu cảm khuôn mặt, thái độ khi tương tác. Khi có thể nhìn thấy chính mình, mỗi người sẽ có xu hướng tự điều chỉnh để trở nên tốt hơn — một cách tự nhiên, không cần áp lực từ bên ngoài.

2/ Đào tạo nội bộ – học nhanh từ chính mình: Video còn giúp lưu lại những khoảnh khắc tốt để tái sử dụng: một lần xử lý tình huống khéo léo, một cách diễn đạt đặc biệt thuyết phục, hay một cử chỉ khiến khách hàng cảm thấy được tôn trọng. Những khoảnh khắc này có thể được chọn lọc để chia sẻ trong các buổi đào tạo nội bộ, truyền thông văn hoá doanh nghiệp, hoặc đơn giản là lan toả cảm hứng về nghề nghiệp trong nhóm.

Có thể ứng dụng trong việc đọc hiểu tài liệu chuyên môn, nghiên cứu về các chương trình mới, học nghị quyết, quy chế mới… Ví dụ: Với mỗi tài liệu quan trọng cần nắm vững, phân công 1-2 người phụ trách chính/đầu mối làm video tổng hợp cho mục đích tự đào tạo nội bộ. Tổ chức phản biện, có thể tham khảo hình thức phản biện, bảo vệ luận văn nhưng ở quy mô nhỏ. Vừa có thể luyện tập cách trình bày rõ ràng, tự tin và mạch lạc vừa nắm vững kiến thức một cách sinh động và dễ nhớ.

3/ Diễn tập tình huống thực tế: Quay video diễn tập các tình huống công việc thực tế như xử lý lời từ chối của khách hàng, phản hồi khiếu nại, tư vấn sản phẩm…, giúp nâng cao phản xạ và khả năng giao tiếp.

4/ Thư viện truyền cảm hứng: Không chỉ tự quay video, chúng ta còn có thể lưu/chia sẻ các đoạn clip/video/phim/tin thời sự từ các nguồn khác vào nhóm nội bộ. Mỗi video có thời lượng ngắn khoảng 1 phút, không mất nhiều thời gian khi chia sẻ và xem, nội dung bao gồm cách những người giỏi nhất làm việc, những hình ảnh trong các cuộc thi lớn như thi ngân quỹ, thi hùng biện, cảm hứng nghề nghiệp, các đoạn phim ngắn, kỹ năng, v.v…nhằm truyền cảm hứng mỗi ngày.

Ưu thế vượt trội của việc sử dụng video trong môi trường làm việc là không cần đầu tư quá nhiều thời gian hay thiết bị chuyên nghiệp. Thay vào đó, mỗi người có thể bắt đầu với những video ngắn – chỉ từ 1 đến 3 phút, quay lại một phần nhỏ trong công việc của mình: một đoạn thuyết trình nội bộ, một cuộc gọi tư vấn thử nghiệm, hay thậm chí là cách sắp xếp và xử lý bàn làm việc trong một buổi sáng.

Việc quay ngắn – xem nhanh – điều chỉnh sớm mang lại nhiều lợi ích:

• Không tạo áp lực tâm lý như những buổi đánh giá chính thức, vì mọi việc do chính cá nhân chủ động thực hiện.

• Dễ dàng phát hiện những thói quen chưa tối ưu, như tốc độ nói quá nhanh, ánh mắt thiếu tập trung, hoặc cách đặt vấn đề chưa đủ rõ ràng.

• Góp phần xây dựng văn hoá làm việc phản tư và cải tiến liên tục: khi mỗi người đều có tinh thần “tự soi – tự sửa”, chất lượng tổng thể của đội ngũ sẽ được nâng lên một cách bền vững.

Cảm hứng là điều có thể tạo ra mỗi ngày

Trong hành trình phát triển bản thân và nâng cao hiệu quả công việc, việc sử dụng video như một công cụ tự quan sát và cải thiện không chỉ là một phương pháp đơn giản mà còn là một bước đi thiết thực để khơi dậy tinh thần sáng tạo.

Tinh thần sáng tạo không chỉ nằm ở việc phát minh ra những điều lớn lao mà còn ở cách chúng ta tiếp cận và giải quyết những công việc hàng ngày với một tâm thế mới mẻ và tích cực. Việc sử dụng video để học hỏi và rèn luyện là một cách đơn giản giúp chúng ta đạt được điều đó.

Niềm tin không đến từ khẩu hiệu, mà từ những hành động nhỏ – lặp đi lặp lại mỗi ngày. Và nếu mỗi người chúng ta đều có thể nhìn thấy chính mình “đang nỗ lực vươn mình” qua những thước phim do chính tay mình ghi lại, đó chính là nguồn động lực thiết thực và mạnh mẽ nhất để tiến về phía trước./.